Meandry i mauzolea Wielkich Mogołów.

Dziś uderzam w orient. Wywęszyłam obiecujący temat, który ocieka trudnymi niewymawialnymi nazwami. Tylko dla wytrwałych!

„Dwudziesta żona” oraz kontynuacja powieści, czyli „Święto róż” Indu Sundaresan to historie, które zainspirowały mnie do wnikliwego rozegrania tematu.

Jest to wspomnienie wielkich porywów serc, rządów Mogołów (MOGOŁÓW!), okraszonych krwawymi pojedynkami, sporami rodzinnymi z domieszką polityki i barwnymi opisami tamtejszych obyczajów. Mogę śmiało stwierdzić, że każdy znajdzie w tej opowieści coś interesującego, jakiś rozdzialik lub wątek dla siebie. Usadźmy ten nieszczęsny lud w czasie i miejscu.

Pochodzenie: turecko – mongolskie

Rządy: północno – środkowe Indie

Czas: 1526 – 1857

Religia: islam

Przodkowie: domniemanym jest twórca wielkiego Imperium Mongołów Czynis – chan oraz Timur (znany pod imieniem Tamerlan)

Kiedy mniej więcej orientujemy się, gdzie jesteśmy, warto wspomnieć, że przyczynili się do powstania w Indiach hindusko-muzułmańskiej kultury. 

Wiele jest sporów, czy to było słuszne, żeby wpadać buciorami w zupełnie inne zwyczaje i je zmieniać, ale nie o tym dyskusja. 

Mogołowie byli na swój sposób mecenasami sztuki. Interesowali się architekturą ogrodową, sprowadzali na swój dwór malarzy, śpiewaków, naukowców, aby lepiej poznawać tajniki różnych dziedzin. Cenili dekoracyjność, którą łączyli z wyszukanym smakiem. Kolekcjonowali księgi oraz sami je pisali. Założyciel dynastii, Babur, jest autorem pierwszej na świecie autobiografii - „Księga o życiu i czynach Babura”.

Pozostawili po sobie jeden z cudów współczesnej architektury - Mumtaz Mahal – znany jako Tadż Mahal. Jest to jeden z najchętniej odwiedzanych zabytków w Indiach. 

"Tylko takie dzieło jak Tadż Mahal mogło służyć za kurtynę zasłaniającą tajemnicę ich pochodzenia oraz ogromu ich sukcesu i klęski."*

Jednak wcześniej powstała budowla, wykorzystująca nowe formy architektury, które często przypisuje się pomysłodawcy Tadż Mahal. Itimad ud- Dauli, grobowiec pewnego wezyra i jego żony, którego stworzenie zleciła jego córka w Agrze.

Córka ta była ukochaną, tytułową dwudziestą żoną Dźahangira, jednego z cesarzy, ojca Churrama. Mauzoleum czasami nazywane jest „Baby Taj”.

Najważniejsze:

• plan kwadratu, usytuowany w ogrodzie o skromnych rozmiarach
• cztery ośmioboczne (czyli oktagonalne) wieżyczki
• dźali, ażurowe płyty, które wypełniają otwory okienne
• inkrustracja* z półszlachetnych metali
• każdy kawałek budynku został zaaranżowany geometrycznymi wzorami, meandrami (takie szlaczki, podobne do tego, co robiliśmy w zerówce) 
• komnatę grobową oświetlają kratownice
• z inicjatywy Nudźahan (to była słynna żona Dźahangira) powstała pierwsza budowla z białego marmuru
• intymny charakter

Przykładowy meander:

Wszystkich chętnych do poznania historycznej otoczki, która doprowadziła do wybudowania mauzoleum – swoistej pamiątki po Mogołach – odsyłam do wyżej wymienionych lektur: każdy ciekawski znajdzie tam mapkę, drzewo genealogiczne rodu oraz objaśnienia trudnych słów.

Tadż Mahal powstał ku pamięci żony jednego z władców – Szahdżahana, co można tłumaczyć jako Pan Świata. Takie imię wybrał po osiągnięciu władzy Churram, czyli Radosny. 

Jego żona, Ardżumand, zmarła w wieku 38 lat, rodząc czternaste dziecko. Myślę, że już dość informacji i trudnych słów na dzisiaj. Mam nadzieję, że narobiłam maciupeńkiej ochoty na poznanie historii i tajemnicy Tadż Mahal. 

* W. Hansen, Dramat Indii - Wielkich Mogołów, warszawa 1987, s. 19.

*technika zdobiczna: robi się wgłębienia, w które następnie wkleja się płytki z różnych materiałów